برگزاری دور نخست نشست «افغانستان و منطقه» با محوریت سیاست خارجی خاور میانه در مورد افغانستان
بخش اجرایی در ۳ اپریل ۲۰۲۵
نخستین دور نشست «افغانستان و منطقه» با محوریت سیاست خارجی خاور میانه در مورد افغانستان قبل و بعد از طالبان به میزبانی مرکز صلح و مطالعات بین الملل افغانستان برگزار گردید.
در این نشست، به سیاست خارجی کشور های مصر، قطر، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، ترکیه و سازمان همکاری های اسلامی در مورد افغانستان پرداخته شده و نقش این کشور ها در روابط دوجانبه و همچنان پروسه صلح، بررسی گردید.
در ابتدا، آقای احمد طارق نورزاده گرداننده این نشست، طی مقدمه ای، خاور میانه را یکی از مهمترین حوزه ها در سطح منطقه و جهان دانسته که منابع سرشار مواد نفتی، اختلافات عمیق مذهبی، رقابت های شدید سیاسی – امنیتی، اشتراکات دینی، مذهبی و زبانی، تضاد منافع و بروز جنگ ها در میان کشور های این حوزه، خاور میانه را در کانون توجه جهان قرار داده است. وی همچنان خواستگاه تروریزم را که چالش اساسی امنیت و ثبات در افغانستان است، را خاور میانه دانسته و بر ضرورت ریشه یابی این معضله، تاکید نمود.
آقای عظیم الله ورسجی معاون مرکز صلح و مطالعات بین الملل افغانستان و دیپلومات پیشین در کشور های عربستان سعودی، امارات متحده، مصر، هند و قطر نیز در مورد مذاکرات صلح حکومت جمهوری اسلامی افغانستان و گروه طالبان در دوحه پرداخته، بازیگران اصلی و کشور های حامی این پروسه را برشمرد. آقای ورسجی یکی از دلایل اصلی شکست و ناکامی پروسه صلح را عدم پیش بینی درست وضعیت موجود از سوی سیاستمداران افغانستان دانسته و ضمنا پراکندگی، سو مدیریت و عدم دیدگاه مشترک و واحد در میان اعضای هیات مذاکره کننده حکومت افغانستان را توضیح داد.
سپس آقای احمد حسینی مروی پژوهشگر مرکز صلح و مطالعات بین الملل افغانستان و دیپلومات پیشین در کشور های ترکیه و آذربایجان به روابط دوجانبه افغانستان و ترکیه پرداخته، ضمن توضیح سیر تاریخی این روابط عمیق، افزود که ترکیه بیشترین کمک های خارجی خود را به افغانستان اعطا نموده و مهمترین دلیل تامین و تداوم روابط فعلی این کشور با طالبان، کمک به مردم افغانستان دانست. آقای مروی همچنان اجرای پروژه های کنونی ترکیه در افغانستان را جز تعهدات گذشته آن کشور دانسته و استناد به سیاست خارجی ترکیه، جنگ نیابتی میان ایران و ترکیه در افغانستان را کم رنگ دانست.
بعد از آن، آقای عبدالمعین شاهد پژوهشگر این مرکز و دیپلومات پیشین افغانستان در عربستان سعودی، قطر و مالیزیا به روابط تاریخی میان افغانستان و عربستان سعودی پرداخته، دین و مذهب را نقطه عطفی در این روابط دانست. آقای شاهد همچنان چالش عمده در روابط دوجانبه را بی ثباتی افغانستان یاد کرده، نسبت به تغییر رویکرد سیاست خارجی عربستان در کاهش حمایت از گروه های افراطی منطقوی، روابط این کشور با طالبان نیز را سرد دانست.
سخنران بعدی، آقای محمد ابراهیم غفوری نماینده سابق افغانستان در سازمان همکاری های اسلامی و پژوهشگر مرکز صلح و مطالعات بین الملل افغانستان بود که در مورد سیر تاریخی عضویت افغانستان در سازمان OIC، کشور های تاثیر گذار و عکس العمل این سازمان در رویداد های مهم از جمله جنگ های اعراب و اسراییل تشریح نمود. آقای غفوری همچنان روی عضویت افغانستان در سازمان همکاری های اسلامی و روابط فعلی این سازمان با گروه طالبان نیز روشنی انداخت.
در پایان این نشست، طی بحث آزاد، به سوالات اشتراک کنندگان پاسخ ارایه گردید.
مرکز صلح و مطالعات بین الملل افغانستان سلسله نشست های را تحت عنوان «افغانستان و منطقه» را آغاز نموده و هر نشست به یک حوزه و یا کشور خاص، اختصاص می یابد.